17 thg 3, 2015

Rừng U Minh Hạ... phía mồi lửa

Giữa tháng 3, trời nắng như đổ lửa ở Vườn quốc gia (VQG) U Minh Hạ (Cà Mau). Nước dưới sông quánh lại một màu phèn đỏ ngầu. Có trên 22.500ha rừng khô kiệt nước đang trong tình trạng “báo động đỏ” - chiếm 50% tổng diện tích rừng tại Cà Mau. Ông Nguyễn Văn Thuấn (ấp 4, xã Khánh Bình Tây Bắc, huyện Trần Văn Thời) chép miệng: “Nắng cái điệu này, hổng biết rừng có chịu nổi mùa hạn này hôn nữa”.

Hàng ngày mực nước giảm đi 1cm khiến cho trên 22.500ha rừng U Minh Hạ trở thành khô cháy. Ảnh: NHẬT HỒ

Từng ngày mực nước giảm 1cm

Đó là con số được Chi cục Kiểm lâm Cà Mau đưa ra từ các số liệu đo đạc hằng ngày ở các cánh rừng. Ông Nguyễn Văn Hải - Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Cà Mau - thanh minh: “hiện tượng rừng khô kiệt nước bình quân 1cm/ngày, khởi đầu từ 4.2 cho đến nay. Chưa năm nào diện tích rừng báo động cháy tăng mỗi ngày như năm nay”. Toàn bộ lâm phần Cà Mau có đến trên 22.500ha diện tích rừng khô kiệt nước, chiếm 50% tổng tích có rừng tại Cà Mau.

Tại Vườn đất nước U Minh Hạ, trong 8.527ha quy mô rừng bảo vệ nghiêm ngặt của VQG thì có đến gần 7.000ha không còn nước, mạo hiểm cháy khoảng cực kì nguy biến. Ông Huỳnh Minh Nguyên - Giám đốc VQG - cho biết, bao nhiêu hiện tại nắng nóng, gió lại không ít làm nước bốc hơi rất nhanh làm cho qui mô vùng lõi của VQG gần như bị khô hạn trọn vẹn. Không những rừng bị kiệt nước mà các kênh rạch nước cũng cạn dần.

Ông Nguyên tiên đoán chuyện nay mai rất gần chẳng được vui: “Trước mắt chúng tôi vẫn còn ứng phó được, nhưng thực trạng nắng nóng, gió mạnh cứ trì hoãn thì đến đầu tháng Tư kênh mương sẽ bị cạn nước, rất gian truân cho di chuyển phương tiện, vật dụng PCCR nếu xảy ra rắc rối|tai-nạn cháy”.

Trong khi đó, hơn 19.000ha đất rừng do Cty TNHH MTV U Minh Hạ quản lý thì thực trạng ít nguy ngập hơn, nhưng BGĐ cũng đang ngồi trên lửa. Do đơn vị này quản lý phần lớn là rừng kinh tế, trồng rừng theo phương pháp kê liếp, dù nước dưới chân rừng không còn song ở kênh mương thì chưa cạn. Tuy nhiên, trước tình trạng nắng nóng lần lữa như thiêu như đốt, làm lượng nước tại -nhiều con kênh nhỏ, kênh tuần tra đều cạn kiệt khiến có tới 3.000ha rừng đang dao động báo động cháy cấp IV, 2.000ha ở cấp III, còn lại đều dao động báo động cháy cấp II.

Ông Trần Trung Hiếu - GĐ Cty TNHH MTV U Minh Hạ - cho hay, doanh nghiệp có 11.000ha rừng tràm trồng theo mô hình quảng canh đang có rủi ro thiếu nước trầm trọng. Thiếu nước cho cây tăng trưởng, lẫn thiếu nước dự phòng cho làm-việc PCCR. Theo ông Hiếu, hiện còn 2.000 hộ dân định cư dưới tán rừng thuộc lâm phần do DN quản lý, nên việc bảo vệ rừng rất khổ cực. Sơ sót chút ít sẽ dẫn đến hậu quả khôn lường.

Căng mắt canh lửa

Mùa khô năm 2015 được tiên-đoán khô hạn gay gắt, mạo hiểm cháy rừng cao. Chính vì từ đầu năm 2015, UBND tỉnh Cà Mau đã ban hành cách thức PCCR. Từ tháng 3.2015, những chủ rừng, đơn vị có rừng thực hiện chế độ trực 24/24h tại những điểm canh. Cà Mau cũng chính thức thông báo đóng cửa rừng từ 4.1.2015.

Để đối phó với rủi ro cháy rừng, VQG U Minh Hạ sắp đặt 35 máy thông tin contact, 12 máy bơm ở 24 điểm trạm, 145 chốt bảo vệ với lực lượng thường xuyên túc trực 24/24h và 1.402 nhóm làm-việc sẵn sàng ứng phó khi có trở ngại|tai-nạn cháy rừng. Tại Cty TNHH MTV U Minh Hạ bài biện 144 máy thông tin liên lạc, 22 máy bơm, 20 chòi, chốt canh lửa cố định và 8 chòi canh bán chắc chắn đang tiến hành nhiệm vụ canh lửa 24/24h. Tại đây ngoài 90 nhóm làm-việc là người của doanh nghiệp, còn có 2.000 nhóm công tác dự bị sẵn sàng ứng phó.

Tại những chòi canh lửa, chắc chắn khi nào cũng có 2 người trực trên đài theo dõi. Còn lại các chốt đều cấm trại 24/24h tại nơi được giao trách nhiệm. Anh Nguyễn Văn Liêm - Hạt phó Hạt Kiểm Lâm huyện U Minh - hướng ra ngoài trời nắng chiều chang chang, nói: “Năm nay nắng dữ quá, địa phận của hạt đã sắp xếp 29 điểm, chốt an ninh rừng. Anh em đều bám trụ lại không dám rời khu vực, bởi chỉ cần sai sót một ít là hậu quả khôn lường”.

Đối với người dân nhận giao khoán đất rừng, họ thay nhau ra cùng “căng mắt” theo dõi các cánh rừng. Ông Nguyễn Văn Thuấn (ấp 4, xã Khánh Bình, Tây Bắc) ca thán: “Năm nào đến mùa chống cháy, người quần chúng tôi cũng thay phiên nhau đi canh lửa. Năm nay nắng dữ quá, mong ngóng cho rừng qua khỏi cơn đại hạn này”.

Ngày 15.3, Thứ trưởng Bộ NNPTNT Hà Công Tuấn đã có cuộc xác định làm-việc PCCR tại VQG U Minh Hạ. Tận mắt mục kích cảnh nước rút hàng ngày, quy mô khô hạn tăng mỗi giờ, Thứ trưởng Tuấn yêu cầu Sở NNPTNT Cà Mau, lực lượng làm nhiệm vụ tăng cường công tác PCCR đồng thời kích-thích kịp thời các đơn vị, cá nhân làm tốt công tác PCCR. Chiều 16.3, làm việc với UBND tỉnh Cà Mau, Thứ trưởng Hà Công Tuấn để ý Cà Mau không được chểnh mảng, chủ quan về làm-việc PCCR, bởi theo dự đoán của ngành tay nghề, mùa khô năm nay gay gắt hơn những năm trước.